Hemze ile elif Arap olmayan ilim talebeleri arasında, isimlendirme hususunda birbirine karıştırılan harflerdir. Aslında birbirine zıd sayılabilecek bu harfler, hemzenin yazımındaki çeşitlilik sebebiyle birbirine benzetilip karıştırılmaktadır. Bu sebeple elif üzerine yazılan “hemze” harfine “elif” demek, ilmi açıdan ciddi bir hata sayılabilir. Biri Arapçanın en şiddetli, yazımı değişken ve kıraatler arasında okunuşu farklı olan bir harf iken diğeri ise harflerin uzatılmasına yarayan, yazımı tek şekil, kendinden önceki harfe göre kalın veya ince okunan bir harftir. Bu sebeple Hemze ile elif harfinin doğru telaffuzu çok önemlidir. Bunun için ilk yapılması gereken, mutkin bir hocadan dinlemek ve onun gibi telaffuz etmeye çalışmaktır. Son olarak ise hoca önünde okuyup sesin doğru mu yanlış mı olduğu anlaşılmalıdır.
Şimdi hemze ile elif arasındaki karışıklığa son vermek için onları yakından tanıyalım.
Önce Arap alfabesinin ilk harfi olan hemzeden başlayalım. Yanlış okumadınız, ilk harf hemzedir, mecazen elif diye isimlendirilmiştir. Zira hemzeyi kelime başında elif üzerine yazmaktayız. { أَنَّمَا – أولَئِكَ – إِذَا جَاءَ } gibi.
Hemze ;
- Hakiki mahreç olan boğazdan (halk) çıkar.
- Cehr, şiddet, istifal, infitah sıfatlarına sahiptir.
- Her harekeyi alabilir, cezimli gelebilir.
- Kelimenin başında, sonunda ve ortasında bulunabilir.
- Vasıl ve kat’i olarak iki türü vardır.
- Daima ince okunmalıdır.
- Bazı durumlarda “ibdal” veya “teshil” ile okuyabiliriz.
- Yazımda bazen elif, vav, ye üzerine, bazen de satır üzerine yazarız.
Hemzenin doğru telaffuzu için Eymen Suveyd Hocayı dinleyip çalışabilirsiniz…
Med harfi olan elif ise :
- Takdiri mahreç olan cevften ( boğaz ve ağız boşluğu) çıkar.
- Kelime başına bulunamaz.
- Okunması için kendinden önce fethalı bir harf koymamız gerekir.
- İncelik ve kalınlığı kendisinden önceki harfe bağlıdır. Harf ince ise elifi ince, harf kalın ise elifi kalın olarak okumalıyız.
- Hiçbir harekeyi veya sükûnu alamaz.
- Yazımı daima tek şekildedir. { آمَنَّا } gibi.
