Sıfat; bir şeyin niteliğini ve niceliğini ifade eden isimlerdir. Harfin çıkışı esnasında sesinde beliren özelliklere sıfat denir. Harflerin sıfatları harflerin kimliğine ait genel bilgiler vermektedir. Kalın, ince, hava akımlı vs.
Harflerin Sıfatlarının Önemi
Harflerin sıfatları en az mahreçler kadar önemli bir konudur, ihmal etmememiz gerekir. Zira sıfatları tam uygulanmayan bir harf daima eksik kalacaktır. Bazı sıfatlar vardır ki onların uygulanmaması harfi harf olmaktan çıkarır. Mesela [ ص ] harfinde bulunan istila (kalınlık) sıfatı verilmediğinde, aynı mahreçten çıkan [ س ] harfine dönüşür. Kelimenin kalıbı ve manası değişmiş olur. Aynı şekilde [ ظ ] harfinin kalınlık sıfatı veya [ ذ ] harfinin incelik sıfatı gibi. Bu sıfatları tam bir şekilde telaffuz etmemiz vaciptir. Zira yerine getirmediğimiz zaman harfler birbirine karışır. Örneğin: ( محذورا) “sakınılması gereken” kelimesi manadadır. Biz [ ذ ] harfini ince telaffuz etmezsek manaya gelen ( محظورا) “yasaklanmış değildir” kelimesine dönüştürmüş ve manayı bozmuş oluruz.
Sıfatlar iki kısma ayrılır: Asli ve ârizi. Bazı sıfatlar vardır ki harflerin mahreçleri ile ayrılmaz bir bütündür. Biz bunlara asli sıfatlar deriz. İki kısma ayrırır:
Zıttı olan sıfatlar:
- Hems, Cehr
- Şiddet, Rihvet, Beyniyye
- İsti’la, İstifal
- İtbak, İnfitah
- İzlak, İsmat
Bu sıfatları 5 farklı açıdan inceleriz:
- Kısımda harfte hava akımı olup olmadığını
- Kısımda sakin harflerdeki ses akımının miktarını
- Kısımda harfin sesindeki kalınlık / incelik durumunu
- Kısımda harf telaffuz edilirken sesin dil ile üst damak arasında sıkışıp / sıkışmadığını
- Kısımda harfin telaffuzu esnasında dil, veya dudak ucunun kullanılıp / kullanılmadığını inceleriz.
Zıttı olmayan sıfatlar:
Bu sıfatlar belli harflere ait olup diğer harflerde bulunmaz. Mesela: [ر] harfinde bulunan tekrir sıfatı veya [ض] harfinde bulunan istitale sıfatı başka harflerde bulunmamaktadır.
Aşağıdaki sunumda harfleri mahreçlerine göre gruplandırıp sıfatlarını tek tek yazdık. İstifadeli olması dileğiyle…
⇒ ⇒ ⇒ Kuran Harflerinin Sıfatları Pdf
Alttaki A4 ebatında olan iki dosyada harflerin sıfatlarını mahreçlere göre sade bir şekilde gruplandırdık. İlk dosyada sıfatları biz doldurduk. Diğer dosya ise size ait. Çıktı alıp doldurabilirsiniz. Umarız faydalı olur…
⇒ ⇒ ⇒ Harflerin Sıfatları A4 Dosyası – Dolu Hali
⇒ ⇒ ⇒ Harflerin Sıfatları A4 Dosyası – Boş Hali
