Tecvid konularından Kalkale‘ye girmeden önce, kalkale ile alakalı hatalı düşüncelerimizi farketmeliyiz. Zira kalkale nedir sorusuna vereceğimiz cevap uygulamamıza yansıyacaktır.
KALKALE NEDİR ?
Gerçekten kalkale, harfin şiddetli veya çalkalanarak mı okunmasıdır ? Ayetlerde bulunan kalkaleler patlatılmalı ve dinleyenin kulağına iyice duyurulmalı mıdır ? Kalkale sesi kendinden önceki harfin harekesine uygun mu çıkarılmalıdır ? Cidden öğrencinin zorlanması gereken, zor bir husus mudur ? Hele ki Arap olmayan öğrencilerin…
İlk olarak şunu bilmeliyiz ki; kalkale Arap dilinin kendi bünyesinde bulunan tabi bir uygulamadır, Kuranı Kerime has değildir. Zira kalkale, [ ق – ط – ب – ج – د ] harflerine ait asli sıfattır. Bu harfler sakin olduklarında mahreç ( sesin çıkış noktası) kapanır, ses ve hava akımı kesilir, telaffuza imkan tanımak için kapanan iki noktayı birbirinden ayırmalıyız. Ayrılma esnasında duyulan ve hiçbir hareke sesine benzemeyen o zaid sese kalkale ismi vermekteyiz.
Kalkale iki kısma ayırabiliriz: a) Kalkale-i Kübra : Kalkale yapılan harf üzerinde durulduğunda oluşur.
{ * أَحَد } {* مُحِيط } {* والطَّارِق } {* خُلِق } {* دَافِق } gibi
b) Kalkale-i Suğra : Kalkale yapılan harf üzerinde durulmadığı zaman gerçekleşir.
{ يُقْتَلُون } { مُبْصِرُون } { وقَدْ خَابَ } { النَّجْمُ } { أَطْوَاراً } gibi
UYGULAMASI NASIL OLMALIDIR ?
Bazı uygulamalarda kalkale sesi kendinden önceki harfin harekesine benzetilmektedir. Bu durumda kalkale sesinin içine hareke sesi karışmış ve sakin harfin hakkı verilmemiş olur. Dikkat etmemiz gereken başka bir hususta ise ; { يُقْتَلُون } örneğinde olduğu gibi kalkale harfinden önce dammeli harf geldiği zaman dudakların önde bırakmamaktır. Bu tarz kelimelerde dudaklar geriye alınmış ve nötr bir halde olmalıdır. Öğrenci kalkaleye odaklanırken bu önemli noktayı kaçırmaktadır.
Doğru bir telaffuz için aslaolan kalkaleyi iyice anlamak ve ehliyet sahibi hocalardan dinlemektir. Kendiniz çalışırken şu hususlara dikkat edebilirsiniz :
- Çalışmaya çokça dinleme yaparak başlamalıyız.
- Kalkale yaparken sesimiz tabi olmalı ve zorlamadan kaçınmalıyız.
- Sakin bir şekilde kalkalenin akmasına fırsat vermeliyiz.
- Ses doğal şekilde akmalı, sesimizi kesmemeliyiz,
- Ardında hemze varmış gibi ses vermemeliyiz.
- Gereğinden fazla yayıp uzatılmamalıyız.
- Ağzımız normal duruş pozisyonunda olmalıdır.
- Bunun tabi bir ses olduğunu bilip takıntı derecesinde üzerine düşmemeliyiz.
Böylece kalkale nedir sorusunun cevabını vermiş olduk. İstifadeli olmuş ise ne mutlu bize…
