Sâ harfi [ ث ] ; istifal sıfatına sahip ince bir harftir. Arap alfabesinin dördüncü harf olan sâ harfi, biçim itibariyle benzediği bâ [ ب] harfinden, hicri 1. asrın sonuna doğru Nasr b. Âsım tarafından üstüne konan üç nokta ile ayrılır. Ayrıca peltek harflerden olup, bünyesinde bulunan hems (hava akımı) sayesinde aynı mahreç noktasını paylaştığı zel [ ذ ] harfinden ayırt edilir. Gelin bu harfi yakından tanıyalım.
Sâ Harfinin Mahreci
Sâ harfi; dilin içe yakın ön ucunun üst ön dişlerin başlarına/uçlarına temas etmesiyle çıkar. Üst dişlerin başına/ucuna temas eden bu nokta, dilimizin salt dil ucu olmamalıdır. Zira direkt dil ucunu temas ettirdiğimizde harfin sesi kalınlaşabilir, ya da keskin bir ses gelebilir. Aynı şekilde dilimizi -ifade edilen noktadan fazla olacak şekilde- aşırı dışarı çıkarmak da hata olacaktır. Aynı zamanda sakin iken rihvet (uzun ses akımı) olan bu harfi daha kolay telaffuz etmek için şunlara dikkat etmemiz elzemdir:
- Bu harfin peltek olduğu unutmayalım. Dilimizi ön dişlerden çıkarırken çekinmeyelim.
- Harfi telaffuz ederken mahrece fazla basmayalım. Hafif temas etmek yetecektir.
- Bünyesinde hava akımı olduğu için nefesimizi rahat bırakalım.
- Harfi kalınlaştırmamak için mahreci geniş kullanmayalım. Ayrıca dilimizin arkası kalkık olmamalıdır.
Son olarak sâ harfinde; hems, rihvet, istifal, infitah ve ismat sıfatları bulunmaktadır.
Yaptığımız Hatalar
- İnce bir harf olmasına rağmen kalın okumak
- Hava akımı vermemek
- Dilin içe yakın ön ucunu kullanırken, mahreç noktasını geniş kullanmak
- Dil ucunu üst ön dişlerin başlarına temas ettirmek ( normalde dilin içe daha yakın ön ucunu temas ettiriyoruz dişlere)
- Sakin halinde ses akımını yeterince vermemek
- Dilin sadece yanlarını -kenardan- çıkarıp telaffuz etmeye çalışmak
- Dilini ön dişlerden dışarıya çıkarmadan keskin bir ses vermek
- Dilin arkasını kaldırmak
- Mahrece fazlaca kuvvet uygulamak
- Harfi telaffuz ederken alt dudağı kullanmak