“Sonu illetli harf olmayan kelimeler üzerinde vakıf” başlıklı yazımızda Kuran kelimeleri üzerinde yaptığımız ve yapabileceğimiz vakıf çeşitlerine değineceğiz. İlletli olmayan harften kasıt; med harfi elif, vav ve ya olmayan harflerdir. Kelimenin sonunda bu harflerden biri bulunup bulunmadığına göre yapacağımız vakıf çeşidi değişecektir. Sonu illetli olmayan harflerde üç ayrı vakıf çeşidi bulunmaktadır.
Sonu İlletli Harf Olmayan Kelimeler Üzerinde Vakıf
Üç ayrı vakıf türü var demiştik. Sukun ile, revm ve işmam ile. Şimdi vakıfların kısımlarını sıralayalım:
SUKUN İLE VAKIF
- Mahza Sükûn İle Vakıf
- Hazf İle Vakıf
- İbdal İle Vakıf
Mahza sukun ile vakıf; kelimenin son harfi sakin kılınarak yapılan ve en çok kullanılan vakıf çeşididir. Hazf ile vakıfta kelimenin son harfini telaffuzu telaffuz etmeyiz. İbdal ile vakıfta ise bir harf yerine başka bir harf telaffuz ederiz. Mesela: fetha tenvini biten kelimelerde vakıf yaptığımızda tenvinin nunu’nu okumayıp onu yerine elif meddi ile okuruz.
REVM İLE VAKIF
Damme ve kesra ile biten kelimelerde vakıf esnasında sesi, hafifçe duyulacak şekilde kısmaktır. Revm ile vakıf yapılırken hareke sesinin bir kısmı gider, bir kısmı kalır. Giden ses miktarı üçte iki, kalan miktarı ise üçte birdir.
İŞMAM İLE VAKIF
Damme ile biten kelimelerde tamamen sukun ile vakıf yaptıktan hemen sonra hiç ses çıkarmadan dudakları damme pozisyonuna getirmektir. Revm ve işmam, üzerinde durulan harfin asli harekesinin ne olduğunu anlamamıza yarar.
Bazı kelimeler vardır ki üzerinde revm ve işmam yapılmaz. Mesela: { فَطَهِّرْ } gibi sonu sakin olan kelimeler.
Aşağıdaki sunumda üç vakıf çeşitlerinin kısımları ile detaylı misaller verdik. Umarız istifadeli olur.
