Banner / Afiş

Teshil ile okunan hemze başlıklı yazımızda, Arapların yanyana gelen iki hemzenin telaffuzu esnasında yaşanan zorluğu gidermek maksadıyla başvurdukları bir çare olan teshilden bahsedeceğiz.

Teshil ile Okunan Hemze

Hemze, mahrecinin ağıza olan uzaklığı ve sahip olduğu şiddet ve cehr gibi sıfatlar nedeniyle Arapların telaffuzunda zorlandıkları bir harftir. Kuran-ı Kerim’in nâzil olduğu zamanda, bazı Arap kabileleri yanyana gelen iki hemzeyi teshil, ibdal veya hazf ile okurken, bazıları normal şekilde mahrecinden -tahkik ile- telaffuz ederlerdi. Bazı kıraatlerde de bu hemzenin telaffuzunu kolaylaştırma yöntemleri rivayet edilmiştir. Lakin biz burada sadece Asım kıraati Hafs rivayetini baz alacağız.

Asım kıraati Hafs rivayetinde teshil sadece Fussilet suresi 44. ayetteki [ ءَا۬عْجَمِىٌّ ] kelimesinde bulunur. Bu kelimede ikisi fethalı olan iki hemze vardır. İlk olarak şunu belirtelim ki; kelime başında bulunan hemzeleri teshil ile okuyamayız. Bu sebeple teshil yaparken ilk hemzeyi tahkik ile (normal mahrecinden), ikinci hemze ise hemze ve elif arasında okuruz. Bu ikinci hemzeyi teshil yapmadan okumamız rivayet açısından hata sayılır.

Ayrıca Hafs rivayetinde şu üç kelimede caiz olan iki vecihten biri de teshildir. Aynı şekilde ilk hemzeyi normal mahrecinden, ikinci hemze ise hemze ile elif arasında bir ses ile okuruz.

  1. [ ءَآللَّهُ ]   Yunus s. 59.ayet ve Neml suresi 59.ayet
  2. [ ءَآلْـَٰٔنَ ] Yunus s. 51. ve 91. ayet
  3. [ ءَآلذَّكَرَيْنِ ] En’am suresi 143. ve 144. ayet

Teshil Uygularken Yapılan Hatalar

  • Teshil yapılacak hemzeyi, hemze mahrecinden  -tahkik ile- okumak
  • Teshil yaparken “he” sesi vermek
  • Teshil esnasında med varmış gibi sesi fazla yaymak

Mushaflarda Teshil İşareti

  • Medine basımlı mushaflarda teshilin alameti; hemze üzerine konulan içi dolu siyah noktadır.  [ ءَا۬عْجَمِىٌّ ] gibi…
  • Türkiye’de basılan mushaflarda kelimenin altına Arapça teshil (تسهيل) yazmaktadır.

Son olarak Arapça bilen takipçilerimiz için Eymen Suveyd Hoca‘nın videosunu ekledik. Biz bu yazımızda videoda verdiği bilgileri özetlemeye çalıştık…

Teshil Talimi- Abdulkadir Osman Hoca:

Tecvid, Tecvid Yazıları